به گزارش عدلنامه، جشنواره کن امسال و نمایش فیلم سینمایی «عنکبوت مقدس» و موفقیت بازیگر اصلی این فیلم «زهرا امیرابراهیمی» در این جشنواره بزرگ، بعد از ۲۰سال یک‌بار دیگر ماجراهای مربوط به زندگی و جنایت‌های «سعید حنایی» قاتل زنجیره‌ای معروف شهر مشهد را که می‌رفت گرد فراموشی بر آن بنشیند، زنده کرد. اگرچه سه سال پیش نیز فیلمی به نام «عنکبوت» درباره این ماجرا در داخل کشور ساخته و اکران شد، اما ظاهراً نتوانسته بود یک‌بار دیگر نگاه‌ها را متوجه این ماجرا کند.
در اواخر سال ۷۹ شهر مشهد شاهد قتل‌های زنجیره‌ای هولناکی بود که در آن زمان تیتر بسیاری از رسانه‌های کشور شد. جنایتی که مقتولان آن تنها از زنان انتخاب می‌شد. پشت داستان قتل‌های زنجیره‌ای مردی ۳۸ساله بود که به‌زعم خود خواست جامعه را از فساد و فحشا پاک کند. به همین منظور به سمت زنان خیابانی سر چرخاند و آنان را عامل ناپاکی جامعه می‌دانست، بنابراین در یک تصمیم هولناک، تصمیم به قتل آنها گرفت و آن‌چنان در این کار اهتمام ورزید که در عرض یک سال ۱۶زن را به قتل رساند و به گفته خودش اگر دستگیر نمی‌شد، باز ادامه می‌داد و این آمار را به ۱۵۰نفر هم می‌رساند.
قربانیان سعید حنایی میان ١٨تا ۵۰سال داشتند، بیشتر آنها به یک روش کشته‌شده بودند، خفگی با روسری. او که دیگر به جهت شیوه انتخاب و غافلگیری قربانیانش عنوان «قاتل عنکبوتی» را به خود اختصاص داده بود، جسد مقتولان را در چادر یا پارچه‌ای بزرگ می‌پیچید و در نقاطی از حاشیه شهر رها می‌کرد. او در بازجویی‌ها از کشتن این ۱۶زن احساس پشیمانی نمی‌کرد؛ ۱۶زنی که برخی از آنها به دلیل فقر بسیار حتی خانواده‌هایشان هزینه کفن‌ودفنشان را نداشتند.
شروع قتل‌های زنجیره‌ای قاتل عنکبوتی
نخستین بار در تاریخ هفتم مردادماه سال ۱۳۷۹ اعلام کردند که زنی تقریباً ۳۰ساله به همراه دخترش که ۹سال سن داشته گم شده‌اند و بعد از پیدا شدن جسد وی سرفصل داستان عجیب و تلخ قتل‌های زنجیره‌ای سعید حنایی شد. در پرونده این قاتل ۱۱قتل ثبت‌شده بود که او پس از دستگیری خودش به پنج مورد دیگر اعتراف کرد. وی از مرداد ۷۹ تا مرداد ۸۰، به ۱۶فقره قتل دست زد.
سه روز بعد از قتل اول، زنی به نام لیلا در دام قاتل عنکبوتی افتاد، لیلا درحالیکه خفه‌شده بود، در زیر بوته‌زارهای گوجه‌فرنگی در حوالی جاده خین‌عرب مشهد پیدا شد. یک روز بعد از مرگ لیلا، جسد زنی دیگری به نام فریبا رحیم‌پور در یک گونی زرد‌رنگ کشف شد. او هم خفه شده بود. بعدازاین سه قتل که در عرض پنج روز اتفاق افتاد، قاتل چند ماهی به خود فرصت داد و سپس فعالیت مرگبارش را آغاز کرد. سعید حنایی، معصومه را در سوم دی ۷۹ کشت، سارا ۲۷ساله را در ۱۶بهمن و اعظم عبدی را در ۲۹بهمن همان سال خفه کرد و جسد بی‌جانش را در جاده خین‌عرب انداخت. ۱۹اسفند ۷۹ سکینه ۵۰ساله در دام او افتاد و با روسری‌اش خفه شد. چهار روز بعد یعنی ۲۳اسفند خدیجه کامل‌قصری به دست حنایی به قتل رسید. قاتل زنجیره‌ای مشهد با شروع سال جدید قتل‌هایش را ادامه داد، مرضیه سعادتیان ۳۵ساله اولین قربانی او در سال ۸۰ بود. جسد وی در ۱ فروردین ۱۳۸۰، در حاشیه جاده قوچان- مشهد، در جوار میدان شهید فهمیده و جاده خین‌عرب، درحالیکه در چادر مشکی پیچیده شده بود، کشف شد. دو روز بعد یعنی ۱۴فروردین مریم ۳۵ساله را کشت و روز بعد یعنی ۱۵فروردین، طوبی جشن‌آبادی را خفه کرد. ۲۴فروردین عذرا حاجی‌زاده ۳۱ساله را کشت و جسدش را در خیابان خیام شمالی مشهد رها کرد.
سعید حنایی که رسالت خود را از بین بردن زنانی که ناپاک می‌دانست در شهر مشهد عنوان کرده بود در تابستان به قتل‌هایش سرعت بخشید، به‌گونه‌ای که فقط در سوم تیر۸۰ جسد سه زن که توسط او کشته شدند کشف شد. سوم تیر ۸۰، جسد مریم بیگی ۲۸ساله در بلوار شهید موسوی مشهد و اجساد شیوا و زهرا نیز در نقاطی در همان نزدیکی کشف شد. هر سه آنها خفه شده بودند. ۱۱تیر ۸۰، جسد لیلا ۲۰ساله که خفه شده بود، در مشهد پیدا شد. ۲۴ تیر ۸۰، جسد محبوبه الهی ۱۸ساله در جاده قدیم قوچان کشف شد. مرداد۸۰، نیز جسد زهرا صدخسروی ۳۳ساله آخرین قربانی‌اش کشف شد و در نهایت سعید حنایی توسط یکی از قربانیانش به اسم مژگان که از دست وی گریخته بود شناسایی و سپس دستگیر شد.
سعید حنایی پشیمان نبود
سعید حنایی در زمان بازجویی و دادگاه آرامش خاصی داشت و در طول جلسات دادگاه تلاش می‌کرد خود را مانند یک قهرمان نشان دهد، او در هیچ‌کدام از مراحل دادرسی از اقداماتش ابراز پشیمانی نکرده و حتی گفته بود زنان بیشتری در فهرست او قرار داشتند و ممکن بود افراد بیشتری را به قتل برساند. او گفته بود رسالتی بر دوش داشته که باید انجام می‌داده است. تنها موضوعی که سعید حنایی آزار می‌داد استفاده از لفظ «قاتل» برای وی بود. او خود را قاتل نمی‌دانست و قتل‌هایش را اقدام علیه فساد می‌دانست.
عکس‌العمل خانواده سعید حنایی نیز در نوع خودش عجیب بود. همسرش هرگز او را فردی گناهکار نمی‌دانست و معتقد بود شوهرش نیت خیر داشته و نباید اعدام می‌شد. همین تفکر در پسر بزرگ سعید حنایی نیز دیده می‌شد. او در همه جلسات دادگاه پدرش حضور داشت و معتقد بود پدرش بی‌دلیل محاکمه می‌شود. مادر سعید حنایی نیز در مصاحبه‌ها پسرش را قهرمانی می‌دانست که بعدها الگوی سایر جوانان در مبارزه با فساد می‌شود.
اگرچه سعید حنایی ارتکاب قتل‌هایش را به مبارزه با ناپاکی و فساد گره زد اما طبق گزارش‌های پزشک قانونی وی با چند تن از قربانیانش رابطه برقرار کرده بود.
مقتولان فقیر
نکته دردناکی که سعید حنایی درباره قربانیان خود گفته بود، ارزش مالی اموال این مقتولان بود، به‌گونه‌ای که حتی یک قطعه طلا هم همراه این زن‌ها نبوده و شاید بتوان حدس زد یکی از دلایلی که آنها تن به رابطه با سعید حنایی می‌دادند، فقر بوده است. سعید حنایی در بخشی از صحبت‌هایش به قاضی منصوری (که خود ۲۰سال بعد به شکل تراژیکی درگذشت)گفته بود: «کل مبالغ همراه ۱۵مقتول به‌جز مقتول اول که یک حلقه طلا داشته|، سه‌هزارو ۹۰۰تومان و پنج بلیت اتوبوس بوده است.»
روایت این قاتل عنکبوتی از آخرین قربانی‌اش نیز نشان از فقر شدید این افراد دارد. وی گفته بود: «آخرین مقتوله درحالیکه سوار موتور من شده بود، گفت از سه جا نسیه گرفته است و با پولی که او بدهد می‌تواند بدهی‌اش را بپردازد. حتی معتاد نیز بود و چهار مرتبه از ترک موتور تا رساندن او به منزل به زمین افتاد و درحالیکه در اتاق مانند گربه به دور خود می‌پیچید، از پشت به او حمله‌ور شدم و به قتلش رساندم.» پرونده سعید حنایی در زمان خود جنجال بسیاری به پا کرد، ژست مبارزه با فساد وی و ربط جنایتش به دین و مذهب باعث شد در آن زمان عده‌ای با اعدام وی مخالفت کنند؛ اما در نهایت سعید حنایی قاتل زن‌های خیابانی مشهد حنایی سحرگاه ۲۸فروردین سال ۸۱ در ۴۰سالگی در زندان مرکزی مشهد و با انجام تشریفات قانونی با حضور جمعی از اولیای دم و قاضی غلامرضا منصوری، مأموران پلیس و قضات اجرای احکام زندان مشهد اعدام شد. یکی از اولیای دم که در محل حضور داشت، پسر مقتولی بود که مدعی بود به مادرش تهمت زده‌اند و سعید حنایی به خاطر تهمتی که به مادرش زده هم باید مجازات می‌شد. او در گفت‌وگویی غیررسمی سعید حنایی را در لحظه اجرای حکم عصبانی و ناراحت توصیف کرده بود.
سعید حنایی روی پرده
اکنون بعد از ۲۰سال از مرگ قاتل زنجیره‌ای مشهد، فیلم «عنکبوت مقدس» یک‌بار دیگر داستان جنایت این مرد را زنده کرده است. البته عنکبوت مقدس اولین فیلمی نیست که به موضوع سعیدحنایی و قتل‌هایش پرداخته، قبل از آن یک فیلم در ایران به نام «عنکبوت» نیز به این ماجرا پرداخته بود، اما ابراهیم ایرج‌زاد، کارگردان فیلم نتوانسته بود آن‌گونه که باید از زندگی قاتل زنجیره‌ای مشهد رمزگشایی کند. مازیار بهاری، مستندساز ایرانی مقیم خارج از کشور نیز در سال ۱۳۸۰، به این موضوع پرداخت. بهاری در مورد این مستند گفته است: «من در عرض یک روز با همسر، مادر، فرزند، برادران و دوستان حنایی مصاحبه کردم. صراحت آنها در دفاع از یک جنایتکار و بی‌ارزش دانستن زندگی ۱۶قربانی او به دلیل اینکه روسپی بودند، مرا شگفت‌زده کرد. تکان‌دهنده‌ترین قسمت فیلم برای من هنوز صحبت‌های فرزند حنایی است که می‌گوید به راه پدرش ادامه خواهد داد.» به‌رغم ابراز خوشحالی برخی از کاربران ایرانی فضای مجازی بابت موفقیت فیلم عنکبوت مقدس در جشنواره کن و جایزه زهرا امیرابراهیمی اما این فیلم همه را خوشحال نکرد و از سوی برخی دیگر از کاربران و حتی مسئولان سینمایی کشور مورد انتقادات شدید قرار گرفت و طرح پوستر فیلم «عنکبوت مقدس» واکنش‌های تندی را در پی داشت. برخی این فیلم را «توهین به ساحت امام رضا (ع)» دانستند و سازمان سینمایی وزارت ارشاد نیز طی بیانه‌ای فیلم «عنکبوت مقدس» را «یک شب‌نامه سخیف سیاسی نامید» که «به اعتقادات و ارزش‌های میلیون‌ها مسلمان و جمعیت عظیم شیعیان جهان توهین کرده» است.
کتابی که قاضی منصوری ننوشت
اما روز گذشته خبری در یک سایت اینترنتی منتشر شد که بر اساس آن قاضی دادگاه سعید حنایی می‌خواست کتابی درباره او منتشر کند. قاضی غلامرضا منصوری قاضی که روزگاری بازپرس شعبه۹ دادسرای کارکنان دولت و قاضی دادسرای فرهنگ و رسانه بود و سابقه صدور احکام سنگین برای برخی فعالان رسانه‌ای و سیاسی در اواخر دهه۸۰و اوایل دهه ۹۰ را در کارنامه خود داشت، دو دهه پس از محاکمه سعید حنایی متهم به مشارکت در باند رشوه‌خواری در قوه قضاییه شد و پس از تشکیل دادگاه اکبر طبری، نامش در کنار این متهم مفاسد مالی در قوه قضاییه مطرح شد، اما در دادگاه جنجالی طبری غایب بود و مشخص شد که در خارج از کشور به سر می‌برد. پس‌ازآن گزارش‌هایی مبنی بر بازداشت او در رومانی منتشر شد و قاضی دادگاهی در بخارست تصمیم گرفت این متهم تحت شرایط خاصی آزاد باشد اما چند روز بعد خبر پیدا شدن جسد وی در هتل خبرساز شد که دادستانی رومانی خودکشی او را تأیید کرد. او اکنون درحالیکه در قید حیات نیست نیز با ماجرای سعید حنایی ارتباطی پیداکرده است. برادر قاضی منصوری در خصوص فیلم عنکبوت به سایت خبری مدارا گفت: «دست‌اندرکاران فیلم به مرحوم منصوری مراجعه کرده بودند و قرار شده بود وقتی فیلم‌نامه آماده‌شده به ایشان اطلاع داده شود تا وی آن را ببیند و نظر خودش را بدهد که البته نمی‌دانم ایشان فیلم‌نامه نهایی فیلم در حال اکران عنکبوت را دیدند یا دست‌اندرکاران فیلم نظر وی را گرفته‌اند یا نه ولی بعد از قتل ایشان کسی در خصوص انتشار موارد مربوط به ایشان در فیلم مذکور به ما مراجعه نکرد.»
او گفت: «مرحوم قاضی منصوری قصد داشت پرونده‌های مهمی که رسیدگی کرده بود و ازجمله پرونده مذکور را در قالب کتابی تدوین و جهت جلوگیری از تکرار آن و شناساندن شاهراه نفوذ، فساد و جرم به افراد جامعه منتشر کند.» /روزنامه همدلی
