شماره نظریه : ۷/۱۴۰۲/۶۱۶
شماره پرونده : ۱۴۰۲-۱۸۶/۱-۶۱۶ک
تاریخ نظریه : ۱۴۰۲/۱۰/۲۵
استعلام :
در قتل خطای محض، در صورتی که به دلیل عدم تمکن مالی مرتکب و عاقله وی نتواند دیه را ظرف مهلت مقرر بپردازد، حسب مستفاد از ماده ۴۷۰ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، دیه (اعم از نفس و غیر آن) از بیتالمال پرداخت میشود. همچنین وفق بند «پ» ماده ۴۸۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، مهلت پرداخت دیه از زمان وقوع جنایت در خطای محض، ظرف مهلت ۳ سال قمری میباشد.
آیا برای پرداخت دیه قتل خطای محض توسط بیتالمال، به دلیل عدم تمکن مالی مرتکب و عاقله وی، باید شرط مندرج در بند «پ» ماده ۴۸۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ (ظرف ۳ سال قمری) رعایت گردد یا میتوان قبل از ۳ سال قمری به محض انجام استعلامات و تحقیقات لازم و احراز عدم تمکن مالی مرتکب و عاقله وی، نسبت به درخواست پرداخت دیه از بیتالمال اقدام کرد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
در مواردی همانند ماده ۴۷۰ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ که به لحاظ عدم تمکن مرتکب و عاقله وی، دیه باید از بیتالمال پرداخت شود، مهلتهای مذکور در ماده ۴۸۸ با لحاظ مواد ۴۸۹ و ۴۹۰ این قانون نیز باید رعایت شود؛ بنابراین در فرض سؤال، در صورت مطالبه دیه توسط شاکی یا اولیایدم از بیتالمال، پس از گذشت مهلتهای مذکور در مواد ۴۸۸ و ۴۸۹ قانون یادشده، پرونده جهت صدور حکم به پرداخت دیه از بیتالمال، به دادگاه ارسال میشود.