به گزارش عدلنامه، بر اساس قوانین جاری کشور، همه نوزادانی که متولد می‌شوند برای اینکه از حقوق قانونی و اجتماعی برخوردار شوند، می‌بایست اسناد سجلی و هویتی مخصوص همچون شناسنامه دریافت نموده باشند. البته گرفتن شناسنامه برای نوزاد، نیازمند آن است که تولد یا ولادت طفل، مشخص و معلوم باشد و گواهی ولادت طفل توسط اشخاص ذیصلاح همچون پزشکان صادر شده باشد.
به همین دلیل، گا‌ها مواردی مشاهده می‌شود که برای گرفتن شناسنامه نوزادی، گواهی ولادت برای وی جعل می‌شود تا به استناد آن، به صورت غیر قانونی شناسنامه طفل صادر شود. اما خوب است بدانیم که جعل کردن گواهی ولادت نوزادان جرم است و مجازات دارد.
جرم جعل گواهی ولادت
در حال حاضر، گواهی ولادت یا تولد طفل معمولا توسط بیمارستان‌ها صادر می‌شود و کادر بیمارستان برای اینکه گواهی ولادت صادر نماید، می‌بایست اسناد هویتی مربوط به والدین طفل همچون شناسنامه یا کارت ملی آنها را ملاحظه نماید تا گواهی ولادت را صادر نموده و به والدین تحویل بدهند. البته در صورتی که پزشک یا ماما نیز در جریان تولد نوزاد نباشند، با شهادت سه نفر می‌توان گواهی ولادت دریافت نمود.
نکته مهمی که در خصوص گواهی ولادت طفل وجود دارد آن است که دریافت گواهی ولادت، برای صدور شناسنامه نوزادان تاثیر فراوانی دارد و در واقع، بدون داشتن گواهی ولادت نمی‌توان اقدام به اخذ شناسنامه برای نوزادان نمود. حتی دریافت گواهی ولادت برای دریافت شناسنامه نوزادان ناشی از عقد موقت نیز الزامی است.
بر همین اساس، گاهی اشخاصی که شرایط قانونی فرزندخواندگی را ندارند، با استفاده از اعمال خلاف قانونی همچون جرم مخفی کردن یا دزدیدن نوزاد دیگران، می‌خواهند وی را به عنوان فرزند خود قلمداد کنند و به همین خاطر، اقدام به جعل گواهی ولادت می‌کنند تا با استفاده از این گواهی، برای آن نوزاد شناسنامه نیز دریافت کنند.
این در حالی است که بر اساس قانون مجازات اسلامی، جعل گواهی ولادت نیز همچون جعل سایر اسناد جرم تلقی شده است و حتی اگر شخصی خودش گواهی ولادت را جعل نکرده، ولی آن را مورد استفاده قرار بدهد نیز مجرم محسوب و به مجازات قانونی محکوم می‌شود؛ لذا به طور خلاصه باید گفت که جعل کردن گواهی تولد نوزاد که باید توسط بیمارستان یا پزشک صادر شود، جرم است و فرقی هم ندارد که این جرم توسط پزشک و ماما انجام گیرد، یا توسط افراد عادی یا توسط اشخاص جاعل. به هر حال، بر اساس ماده ۵۲۳ قانون مجازات اسلامی جرم جعل اسناد تعریف شده است که جعل گواهی ولادت، میتواند یکی از مهمترین مصادیق آن باشد. بر اساس این ماده:
” ساختن نوشته یا سند یا ساختن مهر یا امضای اشخاص رسمی یا غیر رسمی، خراشیدن، تراشیدن، قلم بردن، الحاق، محو، اثبات، سیاه کردن، تقدیم یا تاخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی، الصاق نوشته‌ای به نوشته دیگر، به کار بردن مهر دیگری بدون اجازه صاحب آن و نظایر این‌ها به قصد تقلب “، عناصر مادی یا رفتاری جرم جعل هستند.
مجازات جعل گواهی ولادت
بر اساس قانون مجازات اسلامی برای جعل گواهی تولد و همچنین استفاده از گواهی تولد جعلی مجازات پیش بینی شده است. این مجازات، ممکن است ناظر بر پزشکانی باشد که گواهی ولادت جعلی صادر می‌کنند و یا اینکه این جرم توسط اشخاصی غیر از پزشکان ارتکاب یافته باشد.
به موجب ماده ۵۳۶ قانون مجازات اسلامی، هر کس در اسناد یا نوشته‌های غیر رسمی همچون گواهی ولادت نوزادان مرتکب جرم جعل و تزویر شود، یا با علم و اطلاع از جعلی بودن گواهی تولد اقدام به استفاده از آن نماید، علاوه بر الزام به جبران خسارات وارده، محکوم به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از سه تا دوازده میلیون ریال محکوم می‌شود که شبیه مجازات جعل امضا است.
علاوه بر این، در ماده ۲ قانون تخلفات، جرایم و مجازات‌های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه نیز مجازات جعل گواهی تولد که توسط پزشک یا ماما انجام می‌شود نیز حکمی مقرر شده است که بر اساس آن، اشخاص زیر به مجازات حبس از ۹۱ روز تا یک سال و یا پرداخت جزای نقدی از دویست هزار ریال تا یک میلیون ریال و یا هر دوی این مجازات‌ها محکوم می‌شوند:
اشخاصی که در اعلام ولادت یا وفات یا هویت برخلاف واقع اظهار نظر نمایند.
ماما یا پزشکی که در مورد ولادت یا وفات، گواهی خلاف واقع صادر کند.
افرادی که در مورد ولادت یا وفات دیگران شهادت دروغ بدهند و این شهادت دروغ، در ثبت وقایع ولادت یا وفات دیگری موثر واقع شود. /میزان
