قانون اصلاح قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی (مصوب ۱۴۰۲/۱۲/۲۱)
نامه شماره ۸۷۳۲ مورخ ۱۴۰۳/۰۱/۲۵
وزارت آموزش و پرورش
در اجرای اصل یکصد و بیست و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به پیوست «قانون اصلاح قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی» که در جلسه علنی روز دوشنبه مورخ بیست و یک اسفندماه یکهزار و چهارصد و دو مجلس شورای اسلامی، تصویب شده و در تاریخ ۲۳/۱۲/۱۴۰۲ به تأیید شورای نگهبان رسیده و طی نامه شماره ۱۲۵۰/۱۱- ۱۸۴ مورخ ۲۱/۰۱/۱۴۰۳ مجلس شورای اسلامی واصل گردیده است، جهت اجراء ابلاغ میگردد.
سید ابراهیم رئیسی- رئیس جمهور
قانون اصلاح قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیر دولتی
ماده ۱- یک تبصره به عنوان تبصره (۲) به بند (الف) ماده (۲) قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیر دولتی مصوب ۱۳۹۵/۹/۱۴ به شرح زیر الحاق و عنوان تبصره آن به تبصره (۱) اصلاح می‌شود:
تبصره ۲- به کار بردن عنوان «مدرسه» به هر شکلی فقط برای واحدهای آموزشی و پرورشی که بر اساس شرایط و مقررات وزارت آموزش و پرورش به صورت دولتی یا غیر دولتی تأسیس و اداره می‌شوند و آموزش‌های رسمی را مطابق مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش ارائه میدهند، مجاز است. مؤسسه ها و مراکزی که بدون رعایت این شرایط از عنوان مدرسه استفاده می‌کنند به استثنای مدارس حوزه های علمیه و مؤسساتی که بر اساس مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی از عنوان مدرسه استفاده می‌کنند، مکلفند ظرف سه ماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون واژه «مدرسه» را از عنوان خود حذف نمایند.
متخلفان از این حکم مشمول «قانون تعطیل مؤسسات و واحدهای آموزشی و تحقیقاتی و فرهنگی که بدون أخذ مجوز قانونی دائر شده و می‌شود مصوب ۱۳۷۲/۱۰/۷» می‌گردند.
ماده ۲- تبصره (۲) بند (پ) ماده (۲) ،قانون به شرح زیر اصلاح می‌شود:
تبصره ۲- ارائه برنامه و تدوین ،محتوا تعیین شاخص‌های آموزشی، پرورشی، زیستی، بهداشتی و استانداردهای فضا و تجهیزات، شایستگی‌های منابع انسانی، صدور مجوز و نظارت بر مهدهای کودک، کودکستان‌ها، مراکز پیش دبستانی و سایر مراکز نگهداری و آموزش کودکان که با هر عنوان دیگری مسؤولیت مراقبت، رشد، پرورش و آموزش و تربیت کودکان بدو تولد تا شش سال تمام را عهده دار هستند، با رعایت مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و اساسنامه سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک بر عهده وزارت آموزش و پرورش (سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک) می‌باشد.
کلیه اعتبارات و امکانات دولتی مربوط به تعلیم و تربیت کودکان بدو تولد تا شش سال تمام که در اختیار سازمان بهزیستی کل کشور و سایر دستگاه‌ها قرار گرفته است، در اختیار سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک قرار میگیرد.
ماده ۳- در سطر اول ماده (۳) قانون، عبارت «سیاستگذاری» حذف و عبارت «و مرجع سیاستگذاری بر مدارس و مراکز موضوع این قانون، شورای عالی آموزش و پرورش تعیین می‌شود» به انتهای ماده مزبور اضافه می‌شود. همچنین در این ماده و سایر مواد قانون، عنوان «شورای سیاستگذاری، برنامه ریزی و نظارت مرکزی» به «شورای راهبردی، برنامه ریزی و نظارت مرکزی مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیر دولتی» اصلاح می‌شود.
ماده ۴- ماده (۴) قانون به شرح زیر اصلاح می‌شود:
۱- به بند (۱) این ماده هفت جزء به شرح زیر الحاق می‌شود و عنوان جزء «د» به «ص» تغییر می‌یابد.
د- رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور یا معاون ذی ربط
ذ- وزیر امور اقتصادی و دارایی یا معاون ذی ربط
ر- رئیس سازمان نوسازی توسعه و تجهیز مدارس کشور
ز- رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک
ژ- معاون تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش
س- رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش
ش- دو نفر نماینده انجمن اولیا و مربیان دانش آموزان مدارس غیر دولتی به انتخاب انجمن (بدون حق رأى)
۲- در جزء «ث» بند (۲) این ماده، عبارت «یکی از معاونان آموزشی» به عبارت «دو معاون آموزش ابتدائی و متوسطه اداره کل آموزش و پرورش استان» اصلاح و هفت جزء به بند مزبور به شرح زیر الحاق می‌شود و عنوان اجزای «چ» و «ح» به «ژ» و «س» تغییر می‌یابد.
چ- رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان
ح- مدیر کل امور اقتصادی و دارایی استان
خ- مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان
د- رئیس اداره تعلیم و تربیت کودک اداره کل آموزش و پرورش استان
ذ- معاون تربیت بدنی و سلامت اداره کل آموزش و پرورش استان
ر- رئیس اداره سنجش اداره کل آموزش و پرورش استان
ز- دو نفر نماینده انجمن اولیا و مربیان دانش آموزان مدارس غیر دولتی استان به انتخاب انجمن (بدون حق رأی)
ماده ۵- در بند «ج» ماده (۵) قانون عبارت «مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی در سطح ملی و استانی» جایگزین عبارت «مراکز غیردولتی» می‌شود و یک بند به عنوان بند «د» به شرح زیر به ماده مزبور الحاق می‌شود:
د- در اجرای راهکار ۱۹/۳ فصل هفتم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش؛ تهیه الگوی نظام‌مند رتبه‌بندی سالانه مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیر دولتی به منظور شفاف سازی عملکرد و ارتقای کیفیت و تقویت انگیزه‌های رقابت منطقی و علمی بین آنان بر اساس شاخص‌های کیفیت آموزشی و پرورشی، برنامه درسی، نیروی انسانی و فضا و تجهیزات و تصویب آن در شورای عالی آموزش و پرورش
ماده ۶- یک بند به عنوان بند «خ» به ماده (۸) قانون و یک تبصره به عنوان تبصره (۴) به ماده مزبور به شرح زیر الحاق میگردد:
خ- داشتن حداقل پنج سال سابقه فعالیت آموزشی یا پژوهشی یا فرهنگی (برای متقاضی تأسیس یا اکثریت اعضای متقاضیان)
تبصره ۴- وزیر آموزش و پرورش، اعضای شورای معاونین ستادی، استانی، شهرستانی و منطقه ای وزارت آموزش و پرورش، اعضای شورای راهبردی، برنامه ریزی و نظارت مرکزی مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی و اعضای شورای نظارت استان، شهرستان و منطقه مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیر دولتی (به استثنای اعضای بدون حق رأی در شورای نظارت مرکزی، استان، شهرستان و منطقه)، مدیران کل ستادی وزارت آموزش و پرورش و کارکنان ستادی، استانی، شهرستانی و منطقه‌ای سازمان مدارس و مراکز غیر دولتی و توسعه مشارکتهای مردمی در زمان تصدی سمت (پست) در محدوده جغرافیایی تحت مدیریت، مسؤولیت یا نظارت خود و همچنین همسر و فرزند آنان، نمی‌توانند مؤسس مدرسه یا مرکز آموزشی و پرورشی غیردولتی موضوع ماده (۲) این قانون باشند.
افرادی که خود یا همسر یا فرزند آنان، مؤسس مدرسه یا مرکز آموزشی و پرورشی غیردولتی هستند، در صورت تصدی یکی از سمتهای مذکور در این تبصره، مجوز مدرسه یا مرکز آموزشی و پرورشی غیردولتی آنان تا پایان دوره تصدی سمت، متوقف می‌شود. متخلف از این حکم به واریز معادل شهریه دریافتی حاصل از فعالیت مدارس یا مراکز مزبور به حساب صندوق حمایت از توسعه مدارس غیردولتی (پس از گردش خزانه داری کل کشور) محکوم می گردد و حسب مورد متناسب با وضعیت شغلی به مجازات یک تا سه سال انفصال موقت از خدمات دولتی و عمومی محکوم می‌شود. رئیس و دبیر شورای راهبردی، برنامه ریزی و نظارت مرکزی مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی، شورای نظارت استان، شهرستان و منطقه در صورت تخلف از ضوابط این ماده، مشمول مجازات تصرف غیرقانونی در اموال دولتی و عمومی موضوع ماده (۵۹۸) قانون مجازات اسلامی قرار می‌گیرند.
ماده ۷- یک تبصره به عنوان تبصره (۴) به ماده (۱۰) قانون الحاق میگردد:
تبصره ۴- تسهیلات موضوع این ماده برای مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیر دولتی آسیب دیده از حوادث غیر مترقبه و بیماریهای فراگیر نیز می‌باشد.
ماده ۸- در ماده (۱۲) قانون بعد از عبارت «مؤسسان مدارس»، عبارت «و مراکز آموزشی و پرورشی» اضافه می‌شود.
ماده ۹- در ماده (۱۵) بعد از عبارت «شرایط منطقه‌ای» عبارت «و رتبه بندی سالانه مدارس» اضافه و در انتهای ماده مزبور عبارت «اعلام عمومی و اجرا می‌شود» جایگزین عبارت «قابل اجرا است» و یک تبصره به آن ماده به شرح زیر الحاق می‌شود:
تبصره ۴- تسهیلات موضوع این ماده برای مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیر دولتی آسیب دیده از حوادث غیر مترقبه و بیماریهای فراگیر نیز می‌باشد.
ماده ۸- در ماده (۱۲) قانون بعد از عبارت «مؤسسان مدارس»، عبارت «و مراکز آموزشی و پرورشی» اضافه می‌شود.
ماده ۹- در ماده (۱۵) بعد از عبارت «شرایط منطقه‌ای» عبارت «و رتبه بندی سالانه مدارس» اضافه و در انتهای ماده مزبور عبارت «اعلام عمومی و اجرا می‌شود» جایگزین عبارت «قابل اجرا است» و یک تبصره به آن ماده به شرح زیر الحاق می‌شود:
تبصره- سقف شهریه فوق برنامه مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیر دولتی نباید در هیچ حالتی از چهل درصد (۴۰%) شهریه مصوب (برنامه درسی رسمی) بیشتر باشد. دریافت شهریه بالاتر از این مبلغ مشمول مجازاتهای موضوع ماده (۳۵) این قانون می‌باشد. شورای راهبردی، برنامه‌ریزی و نظارت مرکزی مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیر دولتی مکلف است ظرف سه‌ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون مصادیق فوق برنامه را با رعایت قوانین مربوطه تعیین و ابلاغ نماید.
ماده ۱۰- متن زیر به ابتدای ماده (۱۷) قانون اضافه می‌شود:
«به منظور دریافت وجوه درآمدی موضوع این قانون، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور موظف است به تمامی مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیر دولتی اعم از اینکه مؤسس آنها حقیقی یا حقوقی باشد، شناسه ملی جهت افتتاح حساب به نام مدرسه یا مرکز اختصاص دهد. تمامی مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیر دولتی مکلفند تمامی وجوه دریافتی و درآمدی موضوع این قانون را به حساب مذکور واریز نمایند و متخلفین از این امر به مجازات درجه هفت موضوع ماده (۱۹) قانون مجازات اسلامی محکوم می‌شوند.»
ماده ۱۱- یک ماده به عنوان ماده (۱۸) مکرر به قانون به شرح زیر الحاق می‌شود:
ماده ۱۸ مکرر- وزارت آموزش و پرورش مکلف است حداکثر شش ماه پس از لازم الاجرا شدن این ماده، سامانه الکترونیکی یکپارچه مدیریت نظارت و ارزیابی کلیه مدارس و مراکز موضوع ماده (۲) این قانون را از محل اعتبارات صندوق حمایت از توسعه مدارس غیر دولتی موضوع ماده (۱۳) این قانون، راه اندازی نماید و کلیه اطلاعات از جمله آمار کارکنان و دانش آموزان فضا و نوع مالکیت آنها و تجهیزات آموزشی، مجوزهای تأسیس و راه اندازی، شاخص‌های ارزیابی، میزان شهریه دریافتی، درآمدها و هزینه‌های آنها، میزان پرداختی به کارکنان و معلمان و هر نوع تسهیلات و حمایت‌های دریافتی را به طور جامع، دقیق و شفاف در این سامانه ثبت نماید، به صورتی که برای هر نوع بررسی و ارزیابی، امکان دریافت اطلاعات جامع و کامل از طریق این سامانه برای کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی و مدیران آموزش و پرورش در سطوح منطقه، استان و کشور به صورت برخط فراهم شود و همچنین اولیای دانش آموزان همان مدرسه نیز بتوانند به اطلاعات مربوط به فضا و نوع مالکیت آنها و تجهیزات آموزشی، مجوزهای تأسیس و راه اندازی، شاخص‌های ارزیابی و میزان شهریه دریافتی با رعایت حریم خصوصی، دسترسی داشته باشند.» عدم استقرار سامانه موضوع این ماده موجب مجازات بالاترین مقام مسؤول مطابق ماده (۵۷۶) کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده) مصوب ۱۳۷۵/۳/۲ می‌شود و عدم ثبت اطلاعات مندرج در این ماده یا درج هرگونه اطلاعات غیر واقع توسط مدیر یا مؤسس مشمول مجازاتهای موضوع ماده (۳۵) این قانون می‌شود.
ماده ۱۲- یک تبصره به جزء (۱۰) بند (الف) ماده (۲۱) قانون، به شرح ذیل الحاق می‌شود:
تبصره- در مدارس ابتدائی پسرانه که بیشتر کارکنان آنها زن باشند، استفاده از مدیر زن بلامانع است.
ماده ۱۳- در ماده (۲۴) قانون، عبارت «صرفاً به عنوان مدیر مدرسه تا سقف سه سال متوالی یا متناوب و قابل تمدید فقط تا یک سال برای هر فرد» جایگزین عبارت «به عنوان مدیر و معاون» می‌شود.
ماده ۱۴- در ماده (۲۵) قانون، قبل از کلمه «کارکنان» عبارت «معلمان و» در تمامی موارد، اضافه و تبصره (۲) آن به شرح زیر اصلاح می‌شود:
تبصره ۲- مؤسسان (کارفرمایان) مهدهای کودک، پیش دبستانی‌ها، مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیر دولتی مکلفند فهرست اسامی و حق بیمه ماهانه مربیان، کارکنان و معلمان خود را مبتنی بر اشتغال تمام وقت و پاره وقت مندرج در این ماده، به سازمان تأمین اجتماعی ارسال و پرداخت نمایند. صندوق حمایت از توسعه مدارس غیردولتی می‌تواند با اولویت مناطق محروم بخشی از حق بیمه پرداخت شده از سوی مؤسسان (کارفرمایان) مدارس غیردولتی را به حساب آنان یا کارکنان شاغلی که هفت درصد (%۷) حق بیمه سهم خود را طبق فهرست‌های ارسالی پرداخت نموده‌اند، واریز نماید. سازمان تأمین اجتماعی مکلف است ظرف شش ماه پس از لازم الاجراء شدن این قانون ترتیبی اتخاذ نماید تا سازمان مدارس و مراکز غیر دولتی و توسعه مشارکت های مردمی و سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک بتوانند دسترسی برخط به سامانه مربوط به سوابق فهرست و پرداخت حق بیمه کارفرمایان مذکور را داشته باشند.
تبصره ۲- ساعات تدریس تمام وقت معلمان دوره ابتدائی، ۲۵ ساعت در هفته می‌باشد. ساعات تدریس و حضور سایر معلمان و کارکنان آموزشی تمام وقت غیر رسمی مدارس و مراکز ۳۰ ساعت در هفته و ساعات کار مدیران، معاونان و کارکنان اداری، دفتری و خدماتی مدارس و مراکز، ۴۷ ساعت در هفته با احتساب حضور در جلسات و شوراهای آموزشی، پرورشی و اداری مدرسه تعیین می‌شود.
ماده ۱۵- یک تبصره به عنوان تبصره (۲) به ماده (۳۱) قانون به شرح زیر الحاق و شماره تبصره فعلی آن به (۱) اصلاح میگردد:
تبصره ۲- تأیید فنی استحکام بنا و ظرفیت مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیر دولتی توسط سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور با استفاده از ظرفیت مهندسان مشاور دارای گواهی صلاحیت از سازمان برنامه و بودجه کشور و مورد تأیید سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور انجام می‌شود. وزارت آموزش و پرورش مکلف است ظرف پنج سال نسبت به اعمال ضوابط و استانداردهای فضا و تجهیزات مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیر دولتی موجود اعم از ملکی و استیجاری اقدام نماید.
ماده ۱۶- یک بند به عنوان بند «ث» به ماده (۳۵) قانون به شرح زیر الحاق و عنوان بند «ث» فعلی و سایر بندهای آن متناسباً اصلاح و یک تبصره به عنوان تبصره (۴) به این ماده الحاق می‌شود.
ث- جریمه نقدی مؤسس تا صد درصد (%۱۰۰) شهریه (ابلاغی) کل دانش آموزان مدرسه در همان سال و دانش آموختگان مرکز در همان نیمسال یا دوره آموزشی
تبصره ۴- در صورت قطعیت مجازات بند «ث»، جریمه نقدی به حساب درآمدهای عمومی نزد خزانه داری کل کشور واریز میگردد. معادل صددرصد (%۱۰۰) وجوه مزبور در اختیار صندوق حمایت از توسعه مدارس غیر دولتی قرار میگیرد تا در راستای ارتقای کیفیت و عدالت آموزشی و پرورشی در مدارس غیر دولتی مناطق محروم هزینه شود.
ماده ۱۷- یک تبصره به ماده (۴۷) قانون، به شرح ذیل الحاق می‌شود:
تبصره- شورای راهبردی، برنامه ریزی و نظارت مرکزی مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی می‌تواند در خصوص تعلیق تمام یا قسمتی از مجازات مؤسس یا مدیر رأی مقتضی را صادر نماید و همچنین می‌تواند در صورت اجرای مجازات برای یکبار رأی به توقف موقت مجازات دهد.
ماده ۱۸- متن ذیل به انتهای ماده (۳۹) قانون اضافه میگردد:
همچنین قانون واگذاری مهدهای کودک و مراکز خدمات اجتماعی به انجمن ملی حمایت کودکان و سازمان ملی رفاه خانواده مصوب ۱۳۴۹/۱۰/۷ لغو می‌شود و عبارت «مهدهای کودک» از بند «ج» ماده (۱) قانون تشکیل وزارت رفاه اجتماعی مصوب ۱/۵/۱۳۵۳ و جزء (۸) بند «پ» ماده (۵۷) قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور مصوب ۱۳۹۵/۱۱/۱۰ و جزء (۱) ماده (۳۷) قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب ۱۳۸۰/۱۱/۲۷ حذف می‌شود.
ماده ۱۹- یک ماده به قانون به شرح ذیل الحاق می‌شود:
ماده الحاقی- وزارت آموزش و پرورش مکلف است به درخواست اشخاص حقیقی و حقوقی که متقاضی ایجاد مدرسه و یا مرکز آموزشی و پرورشی غیر دولتی، به عنوان بخشی از یک مسجد هستند مشروط به موافقت هیأت امنای مسجد، رسیدگی نموده و ضمن رعایت ضوابط فنی برای ساختمان مسجد یا ساختمان منظور شده از سوی متقاضی، مجوز ایجاد مدرسه مسجدمحور و یا مرکز آموزشی و پرورشی مسجدمحور را به متقاضی مربوطه بدهد. ضوابط اجرائی این ماده به پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش با همکاری مرکز رسیدگی به امور مساجد، ظرف سه ماه پس از لازم الاجرا شدن این ماده به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش می‌رسد.
محمد باقر قالیباف- رییس مجلس شورای اسلامی
