رنج‌نامه ۱۴۰۲
رنج‌نامه ۱۴۰۲
عدلنامه: در سال ۱۴۰۲، جامعه حقوقی ایران مفاخر گران‌بهایی را از دست داد و غبار حسرت و اندوه بر جبین فرهیختگان این سرزمین نشست. بزرگانی که فقدان هر کدام‌شان برای این آب و خاک آکنده از تأسف و تحسر است. به همین بهانه، تحریریه عدلنامه خلاصه‌ای از زندگی اساتید بنام و فقید رشته حقوق و عرصه وکالت را یادآوری می کند. 

نخستین شوک سال به جامعه حقوقی ایران

از منوچهر طباطبایی مؤتمنی که نسل‌های مختلف حقوق در محضر او شاگردی کرده‌اند آثار ارزشمندی در حقوق اساسی، حقوق اداری، حقوق تطبیقی، حقوق بشر و تاریخ حقوق به زبان‌های فارسی و فرانسه به یادگار مانده است. در سال ۱۳۳۶ با سمت دانشیاری تدریس در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران آغاز کردند و در سال ۱۳۵۹ با سی سال سابقه به بازنشستگی نائل آمدند. مؤتمنی طباطبایی مجموعاً دارای ۳۰ سال سابقه تدریس در دانشگاه تهران و سال‌ها سابقه وکالت دادگستری بود. استاد منوچهر مؤتمنی طباطبایی، استاد برجسته حقوق عمومی و وکیل پایه یک دادگستری در مردادماه ۱۴۰۲ و در سن ۹۹ سالگی درگذشت.

نعمه‌الوکلا

مرحوم احمدی متولد سال ۱۳۳۴ در زرند استان کرمان بود و در سال ۱۳۵۰ تحصیلات حقوق را از دانشکده حقوق تهران آغاز کرد. وی در سال ۱۳۷۲ دکترای تاریخ را از دانشگاه تهران دریافت کرد.

این وکیل دادگستری در دوران فعالیت خود، وکالت پرونده های زیادی را برعهده گرفت و فعالیت رسانه‌ای مستمری داشت. نعمت احمدی، پس از گذراندن یک دوره‌ بیماری و مبارزه با سرطان، سرانجام در سن ۶۸ سالگی دار فانی را وداع گفت. در مراسم ختم وی چهره‌هایی همچون عباس عبدی، احمد زیدآبادی، مجید انصاری، محسن رهامی، محمدرضا عارف، احمد مازنی، محمود علیزاده طباطبایی، عباس کریمی، کامبیز نوروزی، عیسی امینی، فیاض زاهد، الیاس حضرتی، جهانبخش خانجانی و بسیاری از چهره های مطرح حقوقی و سیاسی حضور داشتند.

استادی جدی و مهربان

جاوید صلاحی متولد ۱۳۱۱ در توابع شهر گرگان، حقوق‌دان، جرم‌شناس و استادیار بازنشستهٔ دانشگاه فردوسی مشهد بود. وی روز ۸ آبان ماه ۱۴۰۲، در ۹۱ سالگی درگذشت.

شاعرِ حقوقدان

عبدالله صمدیان، شاعر در سن ۷۷ سالگی از دنیا رفت. او وکیل پایه یک دادگستری و شاعر متولد ۲۸ اردیبهشت ۱۳۲۵ در ارومیه بود که از ۱۶ سالگی سرودن شعر را در قالب کلاسیک آغاز کرد. «با تو با او»، «به ترتیب تاریخ و فکرها»، «نت‌های آینده» و «شرایط عاشقانه» از آثار به‌جامانده از اوست.

۱۰۰ سال سربلندی

دکتر سید جعفر بوشهری، در سال ۱۳۰۲ در کاظمین عراق به دنیا آمد. پس از پایان دوره‌های مقدماتی و متوسطه، وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد. در سال ۱۳۳۰ موفق به دریافت لیسانس قضایی شد. کمی بعد به آمریکا رفت و در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی به تحصیل در رشته علوم اداری و علوم سیاسی پرداخت. در سال ۱۳۴۱ با ارائه پایان نامه‌ای تحت عنوان «بایگانی علمی» دکترای خود را دریافت کرد.

پس از بازگشت به ایران، در سال ۱۳۳۵ به عنوان دانشیار دانشکده حقوق شعبه موسسه علوم اداری به تدریس پرداخت. در سال ۱۳۴۴ کرسی حقوق اساسی به وی داده شد و در سال ۱۳۵۳ ریاست دانشکده حقوق دانشگاه تهران را بر عهده گرفت. دوره ۵ جلدی کتاب حقوق اساسی و همچنین ۱۲ جلد حقوق جزا به تالیف دکتر جعفر بوشهری، از مهم‌ترین کتاب‌های تدریس‌شده در رشته حقوق ایران به شمار می‌رود. دکتر جعفر بوشهری، رییس اسبق دانشکده حقوق دانشگاه تهران، سوم دی‌ ماه ۱۴۰۲ در خانه خود در غرب لندن در سن ۱۰۰ سالگی چشم از جهان فرو بست.

استاد تجارت

وکیل بهروز اخلاقی متولد ۱۳۱۶ در شهر بندر ترکمن، از اساتید به نام حقوق تجارت و تجارت بین الملل و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بود. ایشان دارای مدرک دکترای رشته حقوق خصوصی از دانشکده حقوق و علوم اقتصادی اکس مارسی (Aix- Marseills) فرانسه در سال ۱۳۵۰ و همچنین عضو هیئت علمی و دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی/گروه حقوق عمومی دانشگاه تهران بود. در نهایت وی در دی ماه ۱۴۰۲ و در سن ۸۶ سالگی چشم از جهان فروبست.

چهره ماندگار فقه و حقوق ایران

عضویت در شورای عالی قضایی و هیئت عفو زندانیان از سوی امام خمینی (ره)، از جمله مسئولیت‌های آیت‌الله موسوی بجنوردی پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود. وی دانشکده‌های حقوق دانشگاه‌های شهید بهشتی و تربیت معلم (خوارزمی) و نیز دانشکده الهیات دانشگاه تهران تدریس می‌کرد و در سال ۱۳۶۸ به رتبهٔ دانشیاری و در سال ۱۳۸۲ به رتبه استادی رسید و در دانشکده‌های حقوق، الهیات دانشگاه‌های قم (کارشناسی ارشد)، تربیت مدرس، تهران، امام صادق، شهید بهشتی، آزاد (کارشناسی ارشد و دکتری)، پژوهشکدهٔ امام خمینی، انقلاب اسلامی (کارشناسی ارشد) و مؤسسهٔ عالی بانکداری ایران (کارشناسی ارشد) مشغول به تدریس بود و دو درس خارج فقه و اصول را در حوزهٔ علمیه تدریس می‌کرد.

مرحوم موسوی بجنوردی عضو شورای پژوهش پژوهشکده حقوق و قانون ایران بود و در همایش سال ۱۳۸۴ چهره‌های ماندگار به عنوان چهره ماندگار رشته‌های فقه و حقوق برگزیده شد. آیت‌الله سیدمحمد موسوی بجنوردی صبح شنبه ۵ اسفند، پس از طی یک دوره بیماری دار فانی را وداع گفت.

اولین رئیس دیوان عدالت اداری

آیت الله امامی کاشانی متولد ۱۰ مهر ۱۳۱۰ بود. آیت‌الله محمد امامی کاشانی نماینده مجلس خبرگان رهبری در دوره‌های ۱ تا ۵ و امام جمعه موقت تهران بود. وی به مدت ده سال عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام، عضو و سخنگوی شورای نگهبان و نخستین رئیس دیوان عدالت اداری بود. ایشان ۱۲ اسفند ۱۴۰۲ به علت ایست قلبی در تهران درگذشت.

تکریم و نکوداشت معمرین عالم حقوق در دوران حیاتشان نه تنها گرامی‌داشت شخصیت علمی آنان، که احترام به مقام شامخ اخلاق، بزرگ‌منشی و آزاد اندیشی است. اسطوره‌هایی که برآیند عمر پر ثمرشان تلاش در راه دادمندی، دادگری و دادگستری است.

یادشان گرامی و راهشان پررهرو