به گزارش عدلنامه، دیه حقی است که قانونگذار برای افراد در نظر گرفته و در صورت بروز حادثه ای که منجر به از دست رفتن جان یا آسیب رسیدن به اعضای بدن فرد شود آسیب‌دیده می‌تواند از کسی که به او آسیب رسانده دیه بگیرد.
اما پرداخت دیه همیشه از سوی فرد آسیب زننده نیست بلکه گاهی اوقات دیه از صندوق بیت المال پرداخت می شود و در این جا کسی نیست که به آسیب رسیده پولی پرداخت کند.
بر اساس قانون تحت شرایطی خاص دیه باید از صندوق بیت المال پرداخت شود و دولت وظیفه دارد تا به فرد آسیب دیده ضرر و زیانش را بپردازد.
هرگاه در اثر خطای قاضی در حکم یا تشخیص موضوع و یا تطبق حکم بر موضوع، شخص بیگناه محکوم به مرگ شده و متحمل خسارت بدنی شود دیه قتل یا جراحت از بیت‌المال پرداخت می‌شود.
در مواردی که لوث علیه شخصی محقق شده باشد ، ولی اولیاءدم حاضر به قسامه نشوند، در صورتی که متهم و اقربای او قسامه را اجرا کنند ، قصاص از متهم ساقط شده و بیت‌المال، دیه مقتول را پرداخت میکند.
هرگاه شخص یا اشخاصی در اثر ازدحام کشته شوند یا جسد مقتولی در خیابان و اماکن عمومی پیدا شود و نتوان این قتل را به کسی منتسب کرد، دیه از بیت‌المال پرداخت می‌شود.
در مواردی که عبور عابر پیاده ممنوع است اگر عابر عبور کند و راننده‌ای که با سرعت مجاز و مطمئنه در حرکت باشد و وسیله نقلیه او نقص فنی نداشته باشد راننده مسئولیتی در مورد دیه نخواهد داشت اما درخصوص اینکه جسد شخصی در خیابان پیدا شود و برای قاضی دلیلی بر وقوع قتل او از سوی شخصی یا اشخاصی نباشد دادگاه باید دیه او را از بیت‌المال بدهد.
درصورتی که شخصی فوت کند و صدمه غیر عمد باشد اگر شخص مصدوم مجهول الهویه باشد و اولیای دم شناسایی نشود دادستان به نمایندگی از اولیای‌دم تقاضای تعقیب میکند و دادسرا رسیدگی میکند و دادگاه هم حکم صادر میکند و پرونده برای اجرا ارسال می‌شود.
همچنین وقتی محکوم علیه دیه را پرداخت کرد، دیه به حساب بیت‌المال (که یک حساب سپرده مخصوص است) واریز می‌شود تا زمان شناسایی اولیاء دم در این حساب می‌ماند و بعد از شناسایی اولیاء دم و ارائه گواهی انحصار وراثت دیه به آنها پرداخت می‌شود.
درصورتی که حادثه‌ای مانند تصادف اتفاق بیفتد که منجر به فوت غیرعمدی شود و اگر شخص متوفی و اولیای دم او شناسایی شوند ولی متهم شناسایی نشود دادیار پس از رسیدگی و رسیدن به این نتیجه که فرد قابل شناسایی نیست از دادگاه درخواست میکند که طبق ماده ۲۵۵ قانون مجازات اسلامی دیه از بیت المال پرداخت شود.
