به گزارش عدلنامه، نگرانی‌هایی که این روزها شاید دغدغه بسیاری از مردم باشد؛ مردمی که به دلایل معیشتی و اجتماعی تحت فشار هستند و در هر موقعیتی سعی بر برون‌ریزی احساسات خود دارند ولی از ترس احتمال رصد مجازی، با نگرانی در این فضا چت می‌کنند.
طبق نظر بسیاری از وکلا، چت خصوصی جرم محسوب نخواهد شد و عناوینی مثل توهین، نشر اکاذیب، افترا و فعالیت علیه نظام موکول به انتشار عمومی است. به عبارت دیگر عنصر مادی این جرائم، انتشار عمومی است و دو نفر که با یکدیگر حرف می‌زنند، باعث انتشار این اتفاق نیستند.
کامبیز نوروزی حقوقدان هم به این نکته اشاره می‌کند که گفت‌وگوهای دونفره در پلتفرم‌هایی مثل واتس‌اپ، تلگرام، دایرکت اینستاگرام یا فضاهای به این شکل اصولا نمی‌تواند موجب تعقیب کیفری محسوب شود، چون دو نفری که درباره مسائل سیاسی، ورزشی، هنری و… صحبت می‌کنند، یک گفت‌وگوی خصوصی دارند، شبیه اینکه در یک خانه یا کافه نشسته باشند و با‌هم گفت‌وگو کنند.
حتی در برخی موارد اسناد به‌دست‌آمده از یک چت خصوصی که به‌واسطه هک آن کا‌ربر به دست می‌آید هم مورد تأیید دادگاه نخواهد بود؛ زیرا طبق نظر این حقوقدان اصولا عمل هک‌کردن جرم و چیزی شبیه شنود است؛ مگر آنکه با حکم قضائی انجام شود.
کامبیز نوروزی، حقوقدان، در پاسخ به اینکه آیا گفت‌وگوی دو فرد در چت خصوصی در صورت بحث از مسائل سیاسی جرم محسوب می‌شود یا نه، به «شرق» می‌گوید: گفت‌وگوهای دونفره در پلتفرم‌هایی مثل واتس‌اپ، تلگرام، دایرکت اینستاگرام یا فضاهای به این شکل اصولا نمی‌تواند موجب تعقیب کیفری محسوب شود، چون دو‌نفری که در مورد مسائل سیاسی، ورزشی، هنری و… صحبت می‌کنند، یک گفت‌وگوی خصوصی دارند؛ شبیه اینکه در یک خانه یا کافه نشسته باشند و با هم گفت‌وگو کنند. طبیعی است که در صحبت‌های دونفره آدم‌ها خیلی راحت حرف می‌زنند، گاهی شوخی می‌کنند و گاهی هم جدی بحث می‌کنند، چیزهایی می‌گویند تا نظرشان را به یکدیگر بیان کنند. این گفت‌وگوها در پلتفرم‌ها اصولا نمی‌تواند مصداق جرم تلقی شود. فرض کنید در یک محیط عمومی مثل خبرگزاری به یک شخص یا شخصیتی حرف زشتی گفته شود، این قابل تعقیب کیفری خواهد بود اما برای گفت‌وگوی دونفره خیر؛ چون در واقع انتشار عمومی پیدا نکرده است و عناوینی مثل توهین، نشر اکاذیب، افترا و فعالیت علیه نظام موکول به انتشار عمومی است، به‌عبارت‌دیگر عنصر مادی این جرائم، انتشار عمومی است و دو نفر که با یکدیگر حرف می‌زنند، باعث انتشار این اتفاق نیستند. ضمن آنکه خیلی چیزهای فضای مجازی با فضای حقیقی مشابهت دارد، دو نفر که با‌هم حرف می‌زنند امکان دارد حرف‌های مختلف بزنند و در عرصه سیاسی هم چیزی بگویند که نمی‌توان این را جرم تلقی کرد.
این حقوقدان درباره اینکه آیا انتشار نقد و انتقاد یک شهروند در صفحه شخصی خودش جرم خواهد بود یا نه، اضافه می‌کند: توجه کنید که هر شهروندی اعم از آنکه شخصیت معمولی باشد یا شناخته‌شده، حق آزادی بیان دارد و آزادی بیان یک حق اساسی و ملی و متعلق به همه ملت است؛ بنابراین همه شهروندان حق دارند نظرات خودشان را هرچند انتقادی یا تأییدی، بیان کنند و کسی نمی‌تواند مانع آزادی بیان اینها شود، اما در صورتی که این اظهارات حاوی توهین و افترا باشد یا اسناد محرمانه را افشا کند یا نشر اکاذیب صورت گرفته باشد، قابل تعقیب کیفری است. قطع نظر از بخش سیاسی موضوع الان متأسفانه ناگزیرم این را بگویم که در فضای مجازی ایران مسئولیت اخلاقی کمتری وجود دارد و حتی برخی رسانه‌های رسمی هم نسبت به مسئولیت اخلاقی توجه کمتری می‌کنند. این یک مشکل است که وجود دارد اما درهرحال نقد و بیان نظرات باید وجود داشته باشد، کسی نمی‌تواند جلوی آن را بگیرد ولی اینکه در این اظهارات افترا و نشر اکاذیب و امثال اینها باشد، شرایط فرق می‌کند.
نوروزی با اشاره به هک‌شدن برخی کاربران از سوی نیروهای امنیتی، می‌گوید: اصولا عمل هک‌کردن جرم و چیزی شبیه شنود است، مگر آنکه با حکم قضائی انجام شود. هک‌کردن تجاوز به حریم خصوصی و چیزی شبیه به شنود و غیر‌قانونی است، ضمن آنکه در قانون جرائم یارانه‌ای هم دراین‌باره مقرراتی وجود دارد که جرم تلقی می‌شود.
این حقوقدان در پایان به تهدید و توهین در چت دونفره اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: اگر چت دو نفر منجر به تهدید و توهین شود، موضوع هر‌کدام متفاوت است، به اعتقاد من توهین جرم تلقی نمی‌شود، چون همان‌طور‌که گفتم یکی از عناصر توهین، بیان عمومی آن است؛ یعنی دیگران آن را بشنوند اما در یک گفت‌وگوی دونفره، اگر کسی به دیگری توهین کند، کس دیگری نیست؛ فرض کنید دو نفر در محل کار با‌هم به شکل خصوصی صحبت می‌کنند و یک نفر به دیگری بد‌و‌بیراه می‌گوید، اینجا زمانی جرم می‌شود که حیثیت فرد به دلیل توهین در برابر دیگران و تحقیرش پایمال شده باشد اما تهدید حتی در چت خصوصی، مثل اینکه تو را خواهم کشت، قابل تعقیب کیفری خواهد بود.
