به گزارش عدلنامه، پیمان زمانی، وکیل دادگستری کانون وکلای مرکز، در وبلاگ خود یادداشتی درباره دو مغالطه «حمله به شخص» و «توسل به جهل» منتشر کرده است.
متن کامل یادداشت به شرح زیر است:
در نوشتار پیشین اشاره گردید استدلال بخشی از DNA یک وکیل بوده و برای حرفه وکالت یک امر اجتناب ناپذیر؛ لذا اغلب وکلا از انجام آن لذت می برند. اما استدلال خوب به معنای اجتناب یا حداقل تشخیص صدها مغالطه منطقی است.
درک اصول منطق، این امکان را می دهد که استدلال ها را به شیوه ای قانع کننده ساخت و نقاط ضعف استدلال های حریف را پیدا و در قبال آن دفاع نمود.
Jon Favreau مدیر سابق نطق نویسی باراک اوباما ، که به mind reader ( ذهن خوان ) مشهور هست می گوید باید آنها ( استدلاهای طرف مقابل ) را پیدا و در طول سخنرانی خود بدان بپردازید.
به همین جهت هنگامی که باراک اوباما در تلاش برای ارائه طرح اصلاح مراقبت های بهداشتی در سال ۲۰۰۹ بود ، مهمترین هدف وی تمرکز به پاسخ استدلال های متضاد جمهوری خواهان بود.
حکیم یونان، ارسطو نیز اعتقاد دارد در بحث های عمومی نباید مبارزه گلادیاتوری اتفاق بیافتد. چرا که این روش برخورد مستقیم با مخالفان است.
این تفکر ارسطو بر قانون گذاری در سراسر جهان مسلط شده تا جایی که در بریتانیا وکلای دادگستری و وکلای مدافع موظفند مطابق مواد ( ۲۸.۱ Rule 4(3)(d) و rule 14(1) قبل از شروع محاکمه استدلال های خود ” skeleton arguments ” را حداکثر یک روز قبل از محاکمه به دادگاه و حتی نسخه ای نیز به طرف مقابل ارائه نمایند که موضوع غافلگیری در دادگاه اتفاق نیافتد لذا در این نوشتار نیم نگاهی به مغلطه ها که از روزگار قدیم وجود داشته می پردازیم.
شناسایی ۱۳ نوع مغالطه در کتاب ارغنون ارسطو
می دانیم مدون شدن مغلطه ها سالیان دراز طول کشیده تا اینکه حکیم یونان ارسطو در کتاب ارغنون ارسطو ( اسباب وسیله ) در بخش ششم ۱۳ نوع مغلطه را مورد شناسایی قرار داد.
فرانسیس بیکن Francis Bacon در کتاب «ارغنون جدید» که در برابر ارغنون ارسطو، منطق جدیدی را ارایه نموده بر «قیاس» ( کل به جز) به عنوان روش اصلی کسب معرفت، و «استقراء» (جز به کل) مشاهده دقیق وقایع در طبیعت تاکید نمود و استقراء را موضوع خاص «ارغنون جدید» یا منطق جدید خود قرار داد.
از همه مهم تر، او استدلال می نماید که علم را می توان با استفاده از رویکردی شکاکانه و روشمند بدست آورد.
البته در عصر جدید، مغلطه ها گسترش یافته و به بالای سیصد مورد نیز رسیده است، اما باید توجه نمود تشخیص مغالطه ها کار آسانی نیست؛ زیرا می تواند اشکال مختلفی داشته ( مغالطه های رسمی و غیر رسمی ) که هیچ شباهتی به یکدیگر ندارند.
آنچه همه وکلا می دانند، تشخیص اشتباهات سخت است، ممکن است وقتی ما آنها را می شنویم یا در مقاله یا لایحه ای می خوانیم، منطقی به نظر برسند.
به همین دلیل بیشتر ما همیشه دچار اشتباهات هستیم؛ لذا طرز تفکر اشتباه و خطاهای منطقی که در حین استدلال، استنباط یا ارائه استدلال ها انجام می شود را باید به خوبی بدانیم.
(مغالطه نوعی خطا در استدلال است) :A fallacy is a kind of error in reasoning
حمله به شخصیت، گذشته یا رفتار طرف مقابل به جای حمله به استدلال او
در این مغلطه تلاش می شود بجای حمله به استدلال یک شخص ، به شخصیت، گذشته یا رفتار طرف مقابل حمله گردد و با پر رنگ کردن یک ضعف او تلاش می گردد که استدلال آن شخص و ادعایش به حاشیه رانده و مشاجره را تضعیف نماید، این نوع حمله نشان می دهد شخص هیچ چیز هوشمندانه ای برای گفتن در مورد استدلال طرف مقابل ندارد.
لذا از آنجا که نمی توانند طرف مقابل را در طول بحث شکست دهد، تصور می کنند که می توانند با صحبت در مورد شخصیت یا ویژگی های شخصی، او را شکست دهند.
در این خطای منطقی شخص بحث افکار را متوقف و شروع به حمله به شخصیت و ویژگی های صاحبان افکار می کند.
این مغلطه از غیر قابل توجیه ترین اشتباهات منطقی است که امروزه مردم، سیاست مدار و تلویزیون ما مرتکب آن می گردند. این اشتباه باعث می گردد بسیاری از بحث ها به ویژه در کشور ما بی معنا گردد و از همان ابتدا مشخص است که هیچ نتیجه ای نخواهد داشت.
هر چند عده ای استدلال می کنند این مغلطه یک مکانیسم دفاعی است، با این حال، حداقل این نگرش هیچ اعتبار و جایگاهی در موضوعات سیاسی و حقوقی ندارد.
لذا معنای جمله فیودور داستایفسکی بیشتر معنی پیدا می کند: “اگر با وجود اختلاف نظرها ، می توانی احترام طرف مقابل را داشته باشی ، این بدان معناست که شما انسان شده اید“
یک مثال برای این مغلطه «تو یک کارآموز وکالت هستید و تجربه کاری نداری …»
این مغلطه را می توان به چهار دسته تقسیم نمود.
- Argumentum Ad Hominem
- Ad Homstantial Ad Hominem
- Ad Hominem Tu Quoque
- Poisoning the well
مغالطه توسل به جهل
در کتاب راهنمای سفسطه خانم آلی و آلاتلی این مغلطه مغالطه بار اثبات تعریف شده. این مغلطه را توسل به جهل نیز می گویند.
«یک گزاره درست است» فقط به این دلیل که اشتباه بودن آن ثابت نشده یا بر عکس به دلیل عدم اثبات صحت آن نادرست است. طبیعتاً موضوعاتی که ما در مورد آنها اطلاعات و آگاهی کافی نداریم، بسیارند ولی هیچ‌کدام از این اطلاع نداشتن‌ها نمی‌تواند دلیلی بر درستی یا نادرستی آن ادعا باشد.
جمله مشهور مک کارتی McCarthy ” که هیچ چیزی در پرونده” این کارمند وزارت خارجه “وجود ندارد که ارتباطات کمونیستی وی را رد کند.” مثال خوبی برای این مغلطه است.
نبودِ شواهد، اسناد و مدارک مبنی‌بر درست/نادرست بودن چیزی دلیل بر نادرست/درست بودن آن نیست. لذا باید در موضوعی که جهل داریم قطعی و سفت و سخت نباشیم و کمی شکاکیت در آن وجود داشته باشد. /وکلاپرس
